Türk fotoğrafının kilometre taşı

İstanbul Modern, Mart ayının ortasında ülkemizin yaşayan en büyük belgesel fotoğraf ustasının sergisini açtı. “Fotoğrafçının Tanıklığı” sergisi, 29 Ekim 2024 tarihine kadar ziyaretçilerine ev sahipliği yapacak.


Küratörleri Merih Akoğul ve Demet Yıldız Dinçer’in, uzun bir dönem ve oldukça yoğun bir çalışma ile bu sergiye hazırlandıkları her halinden belli oluyor.

Ozan Sağdıç
Bugün 90 yaşında olan usta belgesel fotoğraf duayeni Sağdıç, 70 yıl boyunca ülkenin sosyal perspektifini gözler önüne sermiştir. Sergi ve kitabında yer alan fotoğrafların büyük bir bölümü siyah beyaz. Ancak, çoğunlukla kararmanın şiddeti ile, beyaz ara tonları bir senfoni olarak kâğıdın üzerine yerleşmiştir. Bunlar bir müzik notası dizisi gibi, bir armoni içinde… 1950 seçimleri sonrası, Türkiye’de büyük kentlere olan akın ve uzanmakta olan bir göç dalgasının panoraması var. 1960 sonrasından günümüze kadar uzanan yaşamın bir mozaiğini gözler önüne serer. Onun fotoğrafa başladığı yıllar ekonomik ve stratejik açıdan dünyanın şekillendiği dönemdir.
Işık, akıp giden zaman içinde kendini tonlar ve ‘zone’lar olarak gösterir. Fotoğrafçının ustalığı bu tonların dengesini ölçüp, karesinin içine dengelemesidir. Fotoğrafçı ışığı hisseder, kareye bakar ve bakacın arkasından, onu zamanın süzgecinden geçirir. 1950’lerin bakış teknikleri ülkemizin fotoğraf tarihi açısından birer nostalji örneğidirler.

“Fotoğrafçının Tanıklığı”
“Fotoğrafçının Tanıklığı” sergisinde ve hazırlanmış olan albümde, ülkeye yön veren politikacı, sanatçı, edebiyatın etkin isimlerinin portrelerini görmemiz mümkündür. Ozan Sağdıç, bir dönem Türkiye’sinin siyasetinde rol alan önder siyasetçilerini de çekmiştir. Bu anlar onların özel anlarından öte, devrin liderlerinin ruhunu da yansıtır. Çünkü onları yakaladığı anlar aynen portre fotoğrafçısı Nadar’ın ruh tanımı gibidir. Liderin içsel dünyasını da görürüz.
Ozan Sağdıç sıradan anları belgeleyen bir usta olmakla birlikte, fotoğraflarının öznesi insandır. Fotoğrafları zaman içinde sanatı, toplumu, politikayı ve kültürü ya da başka bir ifade dili ile, bu toplumun insanlarını anlatan fotoğraflardır. Onların yaşama biçimlerini ifade ederler. Fotoğraflarına konu olan mekânlar ve insanlar arasında samimi bir köprü vardır. Gündelik yaşamın içine yerleşen hümanist görüntülerdir bunlar. Kimi fotoğrafları özel bir mizah ve ironiye sahiptir. Motosiklet üzerinde uyuklayan kadar, Nazmiye ve Süleyman Demirel’in direksiyon başındaki fotoğrafı da hiciv katar. Ülkenin politik temasını, halkın ve liderlerin politikaya mizahi bakışını anlatan karelerdir.



Sağdıç Usta, ülkemizin başkenti ve merkezi Ankara’dan tüm Türkiye’nin ışığına hâkim olmuştur. İnsanların özel hayatlarına saygı göstermiş, özeline girmeden ruhunu yansıtmıştır. Fotoğraflarında konu insan ve yaşamdır. Türlü katman ve yaşam gruplarındaki insanların dünya görüşlerini ve dünyalarını fotoğraflarında görürüz.
Fotoğrafın duayeni Sağdıç uzun ve dolu geçen yaşamı boyunca Türk Fotoğraf tarihinin kilometre taşlarını gözler önüne sermiştir. Bunu büyük bir mütevazilik örneği ve ustalıkla gerçekleştirmiştir. Ülkemizin belgesel fotoğrafı adına, gelecek kuşaklar içinde örnek alınması gereken önemli bir isimdir.
Bu ülkenin yetiştirdiği sanatçı Ozan Sağdıç kendi fotoğraf ekolünü oluşturmuştur. Bilen ve bilmeyenlere selam olsun. Daha nice karelere ve sergilere…
Zaman geçer, fotoğraf kalır...