Nazi Almanyası’ndan bir yüzbaşı tarafından çalınan ve M.Ö. orta yüzyıl ile son yüzyıl arasına tarihlenen mozaik, ‘olağanüstü kültürel ilgiye sahip’ bir eser olarak kabul ediliyor. Roma dönemine ait erotik temalı bu mozaik, İkinci Dünya Savaşı sırasında bir Nazi Alman yüzbaşısı tarafından çalınmasının ardından, 15 Temmuz 2025 Salı günü Pompeii Arkeoloji Parkı’na iade edildi.
Eser, Almanya’dan diplomatik kanallar aracılığıyla geri getirildi. Stuttgart’taki İtalyan Konsolosluğu tarafından yürütülen iade süreci, mozaiğin son sahibi olan, vefat etmiş bir Alman vatandaşının varisleri tarafından gerçekleştirildi.
Mozaiğin sahibi, eseri savaş sırasında İtalya’daki askeri ikmal zincirinde görev yapan bir Wehrmacht yüzbaşısından hediye olarak almıştı. Mozaiğin Almanya’daki varisleri, Roma’daki kültürel mirası korumakla görevli Carabinieri birimiyle temasa geçerek, eserin İtalyan devletine nasıl iade edileceği konusunda bilgi talep etti. Yetkililer, mozaiğin orijinalliği ve kaynağını doğrulamak için gerekli kontrolleri tamamladıktan sonra, eserin İtalya’ya iadesi için çalışmalara başladı.
M.Ö. geçen yüzyılın ortaları ile birinci yüzyıl arasına tarihlenen mozaik, ‘olağanüstü kültürel ilgiye sahip’ bir eser olarak kabul ediliyor. Pompeii Arkeoloji Parkı müdürü ve aynı zamanda mozaikle ilgili bir akademik makalenin ortak yazarı olan Gabriel Zuchtriegel, “Bu eser, aile içi aşk temasının sanatsal bir konu hâline geldiği ana işaret ediyor,” dedi. Zuchtriegel, “Helenistik dönem, M.Ö. 4. yüzyıldan 1. yüzyıla kadar mitolojik ve kahramanlık figürlerinin tutkusunu yüceltirken, artık yeni bir tema ortaya çıkıyor,” diye ekledi.
Jandarma, Pompeii Arkeoloji Parkı ile yapılan iş birliğinin de, buluntunun orijinal bağlamına ilişkin verilerin azlığına rağmen, Vezüv Yanardağı yakınlarına kadar izini sürmeyi mümkün kıldığı için kilit öneme sahip olduğunu belirtti. Zuchtriegel, mozaiğin Pompeii’nin M.S. 79’da Vezüv patlamasıyla yıkılmasından önceki dönemin, M.S. birinci yüzyılın hikâyesini yeniden inşa etmeye olanak sağladığını sözlerine ekledi.
Pompeii Arkeoloji Parkı’nın müdürü ayrıca, eserin sahibinin varisleri tarafından iade edilmesinin “zihniyette önemli bir değişimi” yansıttığını belirtti. “(Çalınan sanat eserlerine) sahip olma duygusu artık ağır bir yüke dönüşüyor,” diyerek, bu durumu Pompeii’deki eserleri çalanları cezalandırdığına inanılan meşhur “Pompeii laneti”ne atıfla açıkladı. “Pompeii’den sadece bir taş bile almış olabilecek insanlardan, bu konuda aldığımız sayısız mektupta, aynı duyguyu sık sık görüyoruz,” diye ekledi.
Kaynak: euronews.com
