VEDA – Elio Medina


Roni Margulies (1955 - 2023)

Roni Margulies ile internette şiir antolojileri turlarım sırasında tanıştım. Okuduğum şiiri, çok içten ve dokunaklı yazılmış, beni çok etkilemişti.
Bir İngiltere dönüşü, uçağının Yeşilköy üzerine alçaldığında yazmıştı. Ağıt adını verdiği bu şiirde, “çocukluğumu gömmeye geldim babamla birlikte” diyordu...
Evet, Roni Yeşilköylüydü. Aşkenaz Yahudisi olan babası, her iki dünya savaşı esnasında, Nazi Almanya’sından kaçışı sırasında Doğu Avrupa ülkeleri arasında mekik dokumuş, bir şans eseri son durağı olan İstanbul’a yerleşmişti. Sefarad kökenli olan annesi, Türk Yahudi Toplumunu oluşturan bireylerin büyük çoğunluğunun yaptığı gibi, oğlunun, büyüdüğünde ticarete atılmasını ümit etmiş midir bilinmez ancak kanımca Roni Margulies Aşkenaz genleri taşıyordu.

İyi bir edebiyatçı, çalışkan bir kitap yazarı ve Yunus Nadi şiir ödüllü bir şairdi Roni. Ancak çeşitli dönemlerde, İsrail Devleti’nin kuruluşu hakkında yaptığı çok şiddetli eleştiriler nedeniyle, dindaşları ile arası hep bozuk kaldı. Yaklaşık sekiz yıl önce kendisine bir konferans talebi geldi. Kabul etti. Gerek Roni gerek davet edenler o gün olacaklar için endişeliydi. Medeni bir söyleşi sonrası toplantı sona erince, bu küskünlük bitti sanıldı. Ancak öyle olmadı. Hoşgörü ile karşılanmayacak sözler ile İsrail Devletinin kuruluşunu eleştiren fikirlerini hazmetmek gerçekten çok güç olsa da, ben şahsen dışlamak yerine karşılıklı sohbeti tercih edenlerdenim.

Roni Margulies çok cesur bir kalemdi. Katı bir solcu kişiliği ile yazdığı makalelerinin yanında ülkede antisemit oluşumlara karşı verdiği mücadeleyi her zaman takdirle karşıladım.
Geçen aydan beri, Kilyos Musevi Mezarlığında huzur ve barış içinde yatıyor. “Biz, fikir ayrılığımız olsa bile, aslında ilelebet berabermişiz” der gibi...

Şiirlerde uyu!


AĞIT
İşte yine İstanbul.
Alçalıyor uçak Florya üzerine,
sağ taraf açık seçik Yeşilköy.

Kapasam gözlerimi:
Adil Abi'nin bisikletçi dükkânı,
Rone Park'ın ağaçlarında kalplerle oklar,
Reks Sineması’nın kocaman ekranı,
Ekonomidis’lerin bahçesinde mangallar.

İnişten hemen önce,
uzansam dokunacam, tam uçağın altında,
iki çocuk duruyor caddenin ortasında,
atılıvermiş çimlere bisikletler.
Biliyorum birazdan Yardımçavus'ta
macera bu ya, ayran içmeye gidecekler.

Sarsılarak değiyor tekerler yere
Yeniden yaşamaya değil bu sefer
gömmeye geldim çocukluğumu, babamla beraber.

RONI MARGULIES
(Gün Ortasında, 1992)