David Grossman, En İyi Edebi Eser için “Sapir Ödülü”nü, En İyi İbranice Edebiyatı için “Bialik Ödülü”nü ve İsrail’in en onurlu ve önemli ödülü olan “İsrail Ödülü”nü (Praz İsrael) kazanan İsrailli bir yazardır.
Grossman 25 Ocak 1954 yılında Kudüs’te doğdu. İsrail Savunma Ordusu’nda askeri istihbaratta askerlik görevini yaptı. 1973 Yom Kipur Savaşı’na istihbarat askeri olarak katıldı. Grossman daha sonra Kudüs İbrani Üniversitesi’nde felsefe ve tiyatro okudu.
Grossman, Kudüs şehrinin eteklerinde Mevasseret Tsiyon’da yaşıyor. Ünlü yazar, pedagog olan Michal Grossman ile evlidir. Çiftin Yonatan, Ruthi ve Uri adında üç çocukları oldu. Uri, İsrail Ordusu’nda tank komutanıydı ve 2006 Lübnan Savaşı’nın son gününde çatışmada öldürüldü. Uri’nin hayatı daha sonra Grossman’ın “Zaman Aşımına Uğramak” (Falling Out of Time) adlı kitabında ölümsüzleşti.
Grossman üniversitede okurken, 10 yaşında gençlik yayınları muhabiri olarak başladığı kariyerine İsrail Radyosunda devam etti. Daha sonra İsrail’in ulusal yayın hizmeti için, akşam haberleri saatinde anchorman olarak televizyon yayıncılığına başladıysa da Filistin liderliği hakkındaki bir hikâyeyi anlatmayı reddedince, 1988’de görevden alındı.
Grossman düzinelerce kitap yazdı ve 30’dan fazla dile çevrilen eserleriyle uluslararası beğeni topladı. 2001 yılında “Birlikte Koşacak Biri” (Mişhehu Laruts İto) adlı çalışmasıyla İsrail’in en prestijli edebiyat ödülü olan “Sapir Ödülü”ne layık görüldü. 2004’te, Tel Aviv Belediyesinden “Bialik Edebiyat Ödülü”nün ortak alıcılarından biriydi. 2007’de İsrail toplumuna önemli katkıları olan akademik ve profesyonel başarılardaki mükemmelliği takdir eden “Emet Ödülü”nü aldı.
Barış aktivisti
Açık sözlü bir barış aktivisti olan Grossman, 2006 İsrail-Hizbullah Savaşı sırasında siyasi görüşlerini kamuoyu tartışmalarına soktu. 10 Ağustos 2006’da Grossman ve diğer yazarlar Amos Oz ve A.B. Yehoshua, hükümeti ateşkesi kabul etmeye çağırdıkları bir basın toplantısı düzenlediler. Trajik bir şekilde iki gün sonra, Grossman’ın oğlu Uri, Güney Lübnan’daki zırhlı birime ateşlenen bir tanksavar füzesi tarafından öldürüldü.
Edebiyat kariyeri
2008 yılında yazdığı “Ülkenin Sonuna” (İşa Borahat MiBesora) adlı romanında İsrail-Filistin çatışmasını ele aldı. Bu kitabın yayınlanmasından sonra, bir çocuk kitabı, bir çocuk operası ve çeşitli şiirler yazdı. 2014 yılındaki kitabı “Falling Out of Time” (Zaman Aşımına Uğramak), ebeveynlerin çocuklarının ölümünün ardından yaşadığı kederi ele alıyor. 2017 yılında “Bir At Bara Girer” (Soos Ehad Nehnas L’bar) adlı romanıyla birlikte çalıştığı ve tercümanı olan Jessica Cohen ile beraer “Uluslararası Man Booker Ödülü”ne layık görüldü. 2019 yılında ise “Hayat Benimle Oynar” (İti Ahayim Mesahek Arbe) adlı kitabı yayınlandı. 2018 Yılında “İsrail Ödülü”nü aldı (Praz İsrael)
Siyasi aktivizm
Grossman açık sözlü, sol görüşlü bir barış aktivistidir. The Economist tarafından İsrail’in sol eğilimli kültürel seçkinlerinin bir örneği olarak tanımlandı.
Başlangıçta İsrail’in 2006 Lübnan Savaşı sırasında meşru müdafaa gerekçesiyle eylemini destekleyen o ve yazar arkadaşları Amos Oz ve A.B. Yehoşua bir basın toplantısı düzenlediler ve hükümeti ateşkesi kabul etmeye şiddetle çağırdılar: “Savaşa girme hakkımız vardı. Ama işler karmaşıklaştı… Birden fazla eylem yolu olduğuna inanıyorum…”
Oğlu Uri
İki gün sonra, Grossman’ın 401. zırhlı tugayda başçavuş olan oğlu Uri, ateşkesin yürürlüğe girmesinden kısa bir süre önce, tankına isabet eden bir füze nedeniyle tüm silah arkadaşlarıyla birlikte Güney Lübnan’da öldürüldü. Grossman, oğlunun ölümünün, İsrail’in Filistinlilere yönelik politikasına muhalefetini değiştirmediğini açıkladı.
Grossman siyaset hakkında yazmaktan özenle kaçındı ve, gazeteci olarak olmasa da, hikâyelerinde, oğlunun ölümü onu İsrail-Filistin çatışmasını daha ayrıntılı olarak ele almaya teşvik etti. Bu, 2008 tarihli “Ülkenin Sonuna” adlı kitabında yer aldı.
Oğlunun ölümünden iki ay sonra Grossman, Yitshak Rabin’in 1995’te öldürülmesinin yıldönümünü anmak için toplanan 100.000 İsrailliden oluşan bir kalabalığa seslendi. Ehud Olmert hükümetini liderlik başarısızlığıyla suçladı ve Filistinlilerin bölgedeki ilerlemelerinin barış için büyük umut olabileceğini belirtti: “Tabii ki üzülüyorum, ama acım öfkemden daha büyük. Bu ülke ve sizin (Olmert) ve arkadaşlarınızın ona yaptıkları için acı çekiyorum.
Grossman, savaşla olan kişisel bağlantısı hakkında şunları dile getirdi: “Beni klişeleştiren, beni çocuklarını asla orduya göndermeyen, hayatın ne demek olduğunu bilmeyen, saf bir solcu olarak gören insanlar vardı. İnsanlar İsrail’i çok eleştirebileceğinizi ve yine de onun ayrılmaz bir parçası olunabileceğini fark etmeye zorlandılar; ben de İsrail Ordusunun yedek bir neferiyim.”
2010 yılında Grossman, eşi ve ailesi, İsrail yerleşimlerinin yayılmasına karşı yapılan gösterilere katıldı. Yahudi yerleşimcilerin Filistin mahallelerinde evleri ele geçirmesine karşı, Doğu Kudüs’teki Şeyh Cerrah’ta düzenlenen haftalık gösterilere katılırken polisin saldırısına uğradı. The Guardian muhabiri tarafından ünlü bir yazarın nasıl dövülebileceği sorulduğunda, “Beni hiç tanıyıp tanımadıklarını bilemiyorum” diye cevapladı.
Kaynak:
The Guardian
The New Yorker
Herald Scotland gazeteleri
