Hermitage Müzesinden satın aldığım, ressam Isaac Levitan’ın ciltli kitabı koltuğumun altında, eşimin kolunda, buz tutmuş Baltık Denizi’nde yürümekten büyük haz duymuştum...
Aralık 1985’te Rusya’da eşsiz ve unutamadığım bir seyahat yaşamıştık. Ülkeyi keşfetmek, Moskova, Leningrad (bugün St. Petersburg) gibi ilginç ve zarif şehirlerde bulunmak bize sonsuz bir zevk tattırmıştı.
Leningrad’da Hermitage Müzesi’ni gezerken gözlerim giriş katında, kitaplıkta, ciltli güzel bir kitaba takıldı. Kapakta kocaman ISAAC LEVITAN... Kendimi tebrik etmiş ve o binlerce kitabın arasında bu kitabı keşfettiğime şükretmiştim.
Sizleri bu güzel yaz ayında, birlikte, Rusya’nın kuzeyinde Lituanya’ya, ünlü ressam-peyzajist Levitan’ın eserlerinin büyük kısmını yarattığı bölgeye davet ediyorum.
Isra Nehri, Isaac Levitan, 1886
Baltık Denizi’ni beyaz örtüsü, paltosu ile tanıdımsa da, karların erimesi sonucu aynı denizin eşsiz manzarasını da, altın gibi parıldayan yüzünü de, Levitan’ın paleti sayesinde hayranlıkla izledim.
Sanatçı, kış manzaralarını tuvaline sıkça aktarmamış olsa bile, bir sanat eleştirmeni kendisi için, “Kimseler ondan evvel kar örtüsüne renk çeşitliliği verememiştir. Levitan, Rusya resim sanatı tarihinde yeni bir çağ açmıştır, Fransa’daki Barbizon Okulu sanatçılarının kreatif, yenilikçi katkıları gibi...” demiş.
Les Peintres du Plein Air (Empresyonistler)
Bu akım akademizme karşı gelmek ve özgün olmaktı. Sanatçımız, Volga Nehri üzerinde yıldızlar gibi parıldayan doğanın gerçek güzellikteki ışığını yakalayabilmişti. Estetik yeteneği ile bizlere, suyun kıpırdayışını ve dalgaların sahille flört edercesine zarif hareketini aksettirmeyi başarmıştı.
Volga, Isaac Levitan
Ustalığı ise, Rusya tarihinin lirizmini, artistik nüanslarını, spontane heyecanları aktarma gücüne sahip olmasıdır.
Kariyerinde tuvallerini stilize etmede gerçek bir başarıya imza atmıştır.
Isaac Levitan (1860-1900)
Isaac Ilyich Levitan, 18 Ağustos 1860’ta Kybartai (Vilkaviškis), Lituanya’da, bir haham oğlu olarak doğmuştur. Yaşadığı Kovno’da Fransızca hocası olmuş ve French Contruction Co. firmasında tercümanlık yapmıştır.
Levitan ailesi 1870’te, iki oğlu ve iki kızı ile Moskova’ya yerleşip, çocuklarına iyi bir tahsil ve gelecek sağlamaya çalışmıştır.
15 yaşında annesini, 2 yıl sonra babasını kaybeden Isaac, bu kayıplardan çok etkilenmiştir. 1873 Eylül ayında, Moskova Resim Heykel Akademisine kabul edilir.
Russkiye ve Domoski gazeteleri Levitan’ın, biri 1878, bir diğeri 1881’de olmak üzere, iki gümüş madalya kazandığını yazar.
Paris’te aynı yıl arkadaşları Nesterov, Lebedev, Korovin ile birlikte karma sergiye katılmış ve eseri “Otoño Día” ünlü Galeri Pavel Tretyakov tarafından satın alınmıştır.
Sonsuz Huzurun Üstünde, Isaac Levitan, 1894
Levitan Avrupa ülkelerini ziyaret eder. Viyana’da Secession Exhibition’da çok önemli yeni akımı inceler.
Kendisi sadece ressam değil, parlak bir öğrenci ve de hocadır.
Moscow School of Painting hocalığında, öğrencilerine sanatın sağlam temellerini, yenilikçiliği, aynı kendinden önceki hocası Apollinary Vasnetsov gibi aktarmıştır.
En iyi ve samimi arkadaşı, ünlü yazar Anton Chekhov ve ailesi ile, 1885’te, yazlık evlerinde komşu iken tanışmıştı. İdealleri aynı olup, insanlığa heyecan tattırmak ve paylaşmak idi. Chekhov aynı zamanda, kalp hastası olan arkadaşının sağlığı ile ilgilenmiş ve Levitan’a bir kitabını ithaf etmiştir.
O yıllarda Rusya’da artistik manifestolar yaşanmış, Levitan da bu ülkedeki sayılı ünlü sanatçılar arasında yer almıştır.
Moskova ve Leningrad müzeleri Levitan’ın eserleri ile bezenmiştir.
