Kasımpatı, sonbahar aylarının depresif ve karanlık havalarını taç yapraklarındaki bin bir renkle neşelendirip aydınlatan eşsiz bir çiçektir. Kasım ayı kasımpatı demektir neredeyse.
Tüm çiçekler solduğunda, inadına açar rengârenk, küçüklü büyüklü, katmerli katmersiz, tüm canlılığıyla. Evlere, ofislere, kısacası yaşamın her alanına canlılık katan kasımpatı hem dış mekânda hem saksı içinde iç mekânda yetişebilir. Sonbaharda bereket çağrıştırır bana. Papatya ailesine bağlı çiçeklerin en güzellerindendir. Vazoda üç haftaya kadar dayanır. Hafif ama kalıcı, mis gibi kokusu vardır.
Kasımpatının anavatanı Doğu Asya olup, ülkemizde hemen hemen her yerde yetişir. Uzakdoğu’da bazı türlerinin çiçekleri çay olarak, yaprakları da salata malzemesi olarak kullanılırmış; ayrıca bazı kasımpatı türlerinden çeşitli ilaçlar yapılıyormuş. Çin’de yetiştirilme geçmişi M.Ö 15’inci yüzyıla kadar gidiyor. 1630’larda 500 civarı çeşidi varmış, şimdilerde 20.000 kadar çeşidi var. 

Çinli bir sanatçı tarafından yapılmış, bir “Dört Beyefendi” çalışması. (Kasımpatı, bambu, orkide ve erik çiçeği)

Çin’de de Japonya’da da çok sevilmişler
Kasımpatı Çin’de Pekin’in ve Kaifeng şehrinin sembol çiçeği, ve “Dört Beyefendi” adı verilen dört çiçekten biri. Bu bitkilerin her biri değişen mevsimleri simgeliyor. Bunlar erik çiçeği, orkide, bambu ve kasımpatı. Dik durmaları, saflıkları, mütevazi bir imaj çizmeleri, zor koşullara dayanıklılıkları ve Çin geleneğinde değer verilen başka özellikleri bu seçimde etkili olmuş. Erik çiçekleri kışı, orkideler ilkbaharı, bambular yazı ve kasımpatılar sonbaharı simgeliyormuş. “Dört Beyefendi”, Song hanedanından (960-1279) beri Çin, Japonya ve Kore ressamlarınca resmedilmiş, Çin Edebiyatı’ndaki yüzlerce, binlerce şiire ilham kaynağı olmuşlar. O kadar sevilmişler ki, adlarına festivaller düzenlenmiş ve bir şehir adını kasımpatılardan almış; Chu-Hsien şehrinin adı kasımpatı demekmiş.
Kasımpatılar Japonya’ya 5. yüzyılda Çin’den gelmiş. Soylu sınıfın çiçeği ve Japonya’da da sonbaharın simgesi olmuşlar. Tokyo’da bugün bile dinî bir bayram olarak kasımpatı festivalleri yapılıyor; kasımpatılar porselenlerin, lake kaplı ahşap ürünlerin ve kimonoların en geleneksel desenlerinden. Hatta Japonya imparatorluk tahtının ismi “Kasımpatı Tahtı”.

Kuzeybatı Japonya’nın Kaga bölgesinden pek tanımadığımız bir kasımpatı türü

Avrupa’da cenaze çiçeği olmuşlar
Kasımpatı benim en sevdiğim çiçeklerden biridir. Çince ismi “Altın Çiçeği” gibi bir anlam taşıyor. Avrupa dillerindeki “Chrysanthemum” (krizantem) ismini ise İsveçli bir botanikçi uygun görmüş. İsim eski Yunancadan geliyor ve kabaca Altın Çiçek demek. Batı’ya 17. yüzyılda getirilmişler ve iginçtir, Avrupa’da cenaze çiçeği olmuşlar. Bu güzel çiçeği kim, neden cenazelere uygun görmüş, bilemiyorum. Belki dayanıklı oldukları içindir. Geçtiğimiz senelerden birinde sosyal medya hesabımda çeşit çeşit kasımpatılar paylaşmıştım. Fransa’da yaşayan bir akrabam, tek sevmediği çiçeğin bu olduğunu, zira aklına cenaze geldiğini belirtmişti. O derece özdeşleşmiş cenazelerle… Puccini’nin, sevdiği bir arkadaşının anısına yaptığı, hüzünlü bir yaylı sazlar bestesi bile var Krisantemi isimli... Neyse ki, Amerika’da böyle hüzünlü bir anlamı yok, Avustralya’da da “anneler günü” hediyesi olarak kasımpatılar verilirmiş. Bence Türkiye’de yaşayan insanların yüzünde gülümseme yaratacak neşeli bir çiçektir kasımpatı. Zaten Türkçedeki bir ismi de güz güzeli. 

10 Kasım çiçeği
Eskiden 10 Kasım’larda, ilkokul öğrencileri çiçekçileri dolaşır, kasımpatı bulma telaşı içinde olurdu. Kasımpatılar, Atatürk’ün onları çok sevdiği rivayet edildiği için, Atatürk’ü anmaya çok yaraşırlardı. Okullarda Atatürk büstlerinin çevreleri rengârenk kasımpatılarla dolardı. Şiirler okunur, havadaki o tanımlanamaz hüzün hepimizi etkilerdi. Şimdilerde de bazı okullarda bu gelenek sürüyor.

Bir sır vereyim. Bütün çiçekler gibi kasımpatılar da hüznü bilmez aslında. Bizlere hiç bıkmadan yaşamı, umudu ve yaşama sevincini hatırlatırlar.

Kaynaklar
https://www.proflowers.com/blog/chrysanthemum-meaning
https://en.wikipedia.org/wiki/Four_Gentlemen
https://en.wikipedia.org/wiki/Chrysanthemum
https://acikradyo.com.tr/botanitopya/dort-beyefendi-cicek-bambu-orkide-erik-cicegi-ve-krizantem
https://m.bianet.org/bianet/toplum/110759-ne-kadar-kasimpati-o-kadar-10-kasim
http://sevimhocam.com/ataturk-ve-kasimpatilar/
https://www.osevio.com/blog/sonbaharin-nesesi-kasimpati/
https://www.milliyet.com.tr/pembenar/ozlem-ozdemir-tas/kasimpati-ciceklerinin-bilinmeyen-ozellikleri-2769288