İsrailli Prof. Eliezer Rabinovici, organizasyonu yöneten, programlar ve bütçeler de dâhil olmak üzere önemli kararları denetleyen CERN Konseyine başkanlık edecek.

Kudüs İbrani Üniversitesi’nden Prof. Eliezer Rabinovici, 24 Eylül günü, Cenevre merkezli, Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü CERN’in 24. Konsey Başkanı seçildi.

Dünyanın önde gelen yüksek enerji fiziği araştırma kuruluşu CERN’de ilk kez, bir İsrailli araştırmacı bu kadar üst düzey bir göreve atanıyor. Rabinovici’nin bir yıllık görev süresi 1 Ocak’ta başlıyor ve iki dönem için de başkanlığının devam edeceği umuluyor.


1954 yılında kurulan CERN, dünyanın dört bir yanından parçacık hızlandırıcıları ve maddenin temel yapı taşları üzerinde deneyler yapan binlerce fizikçiden oluşan bir kadroya sahip. Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü CERN’in 23 üye ülkesinden Avrupa’da yer almayan tek ülke ise İsrail.

“Bazılarına göre bir Avrupa ülkesi olmasak da CERN’de tam üye olmamız ve benim seçilmem, İsrail biliminin seviyesinin ve nesillerin katkısının bir göstergesidir.” Rabinovici CERN Konseyi’nin başkanlığına seçildikten sonra, gazetelere verdiği demeçlerde, önümüzdeki birkaç yılın CERN’in yolunu çizmesinde çok önemli olacağını da belirtti.

Prof. Dr. Eliezer Rabinovici
1946 yılında Kudüs’te doğan ve öğreniminin tümünü Kudüs’te tamamlayan Prof. Rabinovici, Kudüs İbrani Üniversitesi Fizik Bölümü’nden mezun oldu. 1974’te Weizmann Enstitüsü’nde Yüksek Enerji Fiziği alanında doktorasını aldı ve 1975’ten 1997’ye kadar Kudüs İbrani Üniversitesi’nin Racah Fizik Enstitüsü’nü yönetti. 2014’te İsrail’in tam üye olarak kabul edilmesiyle CERN’e dâhil oldu. 2016’dan 2018’e kadar Cenevre merkezli organizasyonunun Konsey Başkan Yardımcılığını üstlendi. Ürdün’de Filistinliler ve İranlılar da dâhil olmak üzere Orta Doğu’nun her yerinden bilim insanının katıldığı SESAME (susam) parçacık hızlandırıcısının kuruluşunda yer aldı. (‘Ali Baba ve 40 Haramiler’ masallarındaki “AÇIL SUSAM AÇIL” deyiminden esinlenilerek SESAME adı verilmiştir. Amaç çok dost olmayan ülkelerle birlikte çalışmalar yapıp bilim sayesinde barışı tesis etmektir.) Prof. Rabinovici evli ve üç çocuk babasıdır.

“O, dağları yerinden oynatan, duvarlardan geçen biridir.”

Hayfa’daki Technion İsrail Teknoloji Enstitüsü’nde yüksek enerji fizikçisi olan Prof. Yoram Rozen, Rabinovici’nin CERN’de başkanlığa atanmasının, İsrail’i onurlandırmak için değil, bu görev için en doğru kişi olması sebebiyle yapıldığını söyledi. Rozen Rabinovici ile ilgili; “O, dağları yerinden oynatan, duvarlardan geçen biridir” diye bahsetti.

İsrailli bilim insanı Prof. Rabinovici, Teorik Yüksek Enerji Fiziği, özellikle Kuantum Alan Teorisi ve Sicim Teorisi konusunda uzmanlaşmıştır.

CERN’in geçmiş Başkanı Bassler, yaptığı açıklamada, “Profesör Rabinovici, en gelişmiş araştırma alanlarında dahi parlak bir teorisyendir” dedi. “Başkanlığım sırasında, tavsiyeleri ve katkıları ile gündemdeki tartışmaları yönlendirmek konusunda her zaman çok yardımcı olan Prof. Rabinovici ile sık sık fikir alışverişinde bulunma fırsatım oldu. Konseyin, bilime ilgisi son derece yüksek olan, mükemmel bir başkanı memnuniyetle karşıladığından eminim.”

Rabinovici ise CERN’den bahsederken, “İçinde yaşadığımız dünyayla ilgili en temel sorunların bazılarını yanıtlamak için bilimin buluştuğu özel bir yer” olduğunu belirtti. “CERN Konseyi üyesi olarak geçirdiğim 16 yıl boyunca, aynı misyon için benimle çalışan insanların bağlılığı, işbirliği ve bilgisi beni defalarca büyüledi. Konseyin beni bir sonraki Başkan olarak seçmesinden onur duyuyorum ve CERN’in bilim topluluğuna ve üye devletlere hizmet etme fırsatı bulduğum için minnettarım” dedi.

İsrail CERN örgütüne 1991’de gözlemci olarak katıldı ve onlarca İsrailli bilim insanı, 2012’de halk arasında “Tanrı Parçacığı” olarak bilinen Higgs Bozonu’nun keşfi de dâhil olmak üzere örgütle bağlantılı çeşitli araştırma projelerinde yer aldı.


Fen eğitimini yaygınlaştırmaya adanmış yeni bir tesis olan Science Gateway’in Mimar Renzo Piano tarafından yapılmış maketi

CERN Nedir?
Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi veya Fransızca adı olan Conseil Européen Pour La Recherche Nucléaire’in kısaltılmasıyla, CERN, İsviçre ve Fransa sınırında yer alan, dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarını yöneten araştırma kuruluşudur. 1954 yılında 12 ülkenin katılımıyla kurulmuş olan CERN’in günümüzde 23 tam üyesi vardır. İsrail Avrupa dışında yer alan tek tam üyedir. Türkiye ortak üye statüsündedir.

CERN’e ait yüzlerce bina içinde 3.000 kişi (fizikçiler ve destek personeli dâhil) çalışmakta. Bu personelin 100 kadarı kuramsal fizikçilerdir. Diğerleri ise, çeşitli kuramların araştırıldığı deney düzeneklerinin projelerini hazırlayan, yapımını sağlayan ve deneyleri yürüten deneysel fizikçiler ve mühendislerdir. Kendi personeline ek olarak, dünyanın 100’den fazla ülkesinden yaklaşık 10.000 kadar fizikçi ve mühendis de CERN’de yer almaktadır.

Kaynaklar:
Haaretz
The Time Of Isarael
Wikipedia